منصور حيات‌غيبی / دشواری‌هاى ايجاد سنديكاهاى مستقل كارگرى در ايران

منصور حيات‌غيبی / دشواری‌هاى ايجاد سنديكاهاى مستقل كارگرى در ايران
"در مقابل سندیکای کارگران ،‌ شوراهای کار اسلامی قرار گرفته‌اند که هیچگونه نمایندگی از طرف کارگر را بعهده ندارند."
مدتهاست كه در ميان بخش‌هايى از كارگران ايران خواست تشكيل سنديكاهاى مستقل مطرح است، اگر چه مسؤولان وزارت كار در ايران به اين خواست توجهى نمى‌كنند. چون درخواست كارگران در عمل به معناى برچيده شدن شوراهاى اسلامي كارگرى است. هم اكنون چند سنديكاى كارگری در ايران سازمان يافته‌ و مشغول به فعاليت هستند. از فعالترين آنها سنديكاى كارگران شركت واحد اتوبوسرانى تهران است.
در رابطه با خواست كارگران براى داشتن سنديكاى مستقل خود كيواندخت قهارى با آقاى منصور حيات‌غيبى، عضو هيآت مديره سنديكاى كارگران شركت واحد اتوبوسرانى تهران، مصاحبه‌اى انجام داد.
مصاحبه گر: کیواندخت قهاری
دویچه وله: آقای منصور حیات‌غیبی، نمایندگان کارگران ایران در پیامهایی که به پانزدهمین کنگره‌ی سندیکای کارگری جهان داده‌اند، برخی خواست‌های کارگران را در رابطه با سندیکاهای کارگری در ایران مطرح کرده‌اند. از شما خواهش می‌کنم برای شنوندگان ما بگویید، الان وضعیت سندیکاها در ایران چگونه است، سنديكاها تا چه حد گسترش دارند؟
منصور حیات‌غیبی: باید بگویم که با توجه به تفاهم نامه‌ای که از سوی آقای خالقی و صفدرحسینی (وزيران كار و امور اجتماعى در دولت محمد خاتمى) که برای جهانی شدن کارگری و اشاره به مقاوله‌نامه‌های بین‌المللی کار به تصویب رسیده است، از طرف دیگر عوامل پشت پرده که به نام «خانه کارگر» و خودشان را تشکل‌های کارگری نامیده‌اند از این عمل عملا دارند جلوگیری بعمل می‌آورند. بصورتی که سندیکای کارگران شرکت واحد بعد از ۲۵ سال که از فعالیت‌اش جلوگیری بعمل آمده بود، فعالیت خودش را دوباره آغاز کرد و با مجمع عمومی و اعضایی که بصورت آزادانه و دمکراتيك به رای گیری پرداختند و نمایندگان خودشان را بصورت آزاد انتخاب کردند، از طرف کارفرماها به شکل‌های مختلف جلوگیری به عمل آمد بصورتی که الان در مقابل سندیکای کارگران ایران شوراهای کار اسلامی قرار گرفته‌اند که هیچگونه نمایندگی از طرف کارگر را بعهده ندارند و بقول معروف پلکانی هستند برای بالارفتن کارفرما و هیچگونه قدمی در راستای حق و حقوق کارگران و زحمتکشان برنمی دارند که این ضربه‌ی محکمی ست بر پیکر کارگران ایران. با وجود سندیکا می‌توانند به خواسته‌های قانونی خودشان که در کتابهای قانونی و قانون اساسی آن کشور گنجانده شده است به حق وحقوق خودشان برسند، ولی متاسفانه در ایران با نامه نگاری‌هایی که از سوی اداره‌ی کار و عوامل مسئولی که در اینجا هستند به خواسته‌های کارگر بهیچ صورت رسیدگی نمی‌شود.
دویچه وله: انتخاباتی که به آن اشاره کردید را کی توانستید برگزار کنید، یعنی از کی این فضا ایجاد شد که بتوانید نمایندگان خودتان را انتخاب بکنید؟
منصور حیات‌غیبی: این فضا از اوایل سال ۸۴ برای رشد آگاهی بچه‌ها تشکیل شد و در مورخه‌ی ۸۴/۳/۱۳ با مجمع عمومی که برای کارگران گذاشتیم، توانستیم هیات مدیره‌ی خودمان را بصورت آزاد و دمکراسی انتخاب وبه اداره‌ی کار طبق امضاهای موجود و شماره‌ی ثبتی که در اداره‌ی کار هست به ثبت برسانیم، که در مقابل این عمل هنوز هیچ اقدام قانونی از طرف اداره‌ی کار انجام نشده است. چون خود آقای خالقی و صفدرحسینی وقتی توافقنامه را به امضا رساندند دیگر باید به خواست کارگر رسیدگی بشود. در صورتیکه عملا از نام سندیکا خودداری می‌کنند و فعلا با جوابیه‌ای که به ما می‌دهند می‌گویند، سندیکا غیرقانونی ست.
دویچه وله: الان شما دارید راجع به سندیکای کارگران شرکت واحد صحبت می‌کنید. وضعیت دیگر سندیکاها هم اكنون چگونه است؟
منصور حیات‌غیبی: با رشد سندیکای کارگران شرکت واحد، صنف‌های مختلفی از جمله کفاشان، خیاطان، صنف فلزکار و صنف‌های دیگر برای ایجاد تشکیلات صنفی خودشان اقداماتی کرده‌اند که در هیاتی بعنوان هیات موسس سندیکاها در حال فعالیت است و برای نقش گیری کامل خودش دارند فعالیت خودشان را انجام می‌دهند. ولی با وجود فشار اداره‌ی کار و دیگر اعضایی که دست‌اندرکارند یکمقدار به کندی صورت می‌گیرد.
دویچه وله: سندیکایی که از جمله کارگران شرکت واحد توانسته‌اند سازماندهی کنند، چه کارهایی را انجام می‌دهد؟
منصور حیات‌غیبی: کلاسهایی که در سندیکای کارگران شرکت واحد برگزار می‌شود قانون کار، قانون اساسی و منشور جهانی کار برای اعضایی که در جلسات حضور دارند گفتگو و آموزش داده می‌شود تا کارگران با حق وحقوق خود آگاهی و آشنایی کامل را داشته باشند که در خصوص صنف‌های دیگر هم این سلسله مراتب بهم ربط داده می‌شود. ما این آگاهی را به کارگران داده‌ایم که بعد از بیست و چندسال به حق و حقوق واقعی خودشان پی ببرند و آزادانه بتوانند تصمیم بگیرند و پیگیری بکنند جهت حق و حقوقی که از دست رفته است.
دویچه وله: چه عده مثلا در یک کلاس شرکت می‌کنند؟
منصور حیات‌غیبی: اگر فشار کارفرما، یعنی مسئولان شرکت واحد و اداره‌ی کار و دست‌اندرکاران خانه کارگر، جلوگیری یا ترفندهای غیرقانونی شان را کنار بگذارند، می‌توانیم به جرات بگوییم که کارگران صددرصد می‌توانند دنبال کنند. ولی با وجود فشارهایی که بر این قشر کارگر هست چیزی حول و حوش ۶۰ـ ۵۰درصد اعضا می‌توانند در این جلسه‌ها خودشان را بعلت فشارهای اقتصادی، مالی یا فشارهای دیگری، که اگر بخواهیم بگوییم یک کتابچه را می‌توان گفت، برای کارگران بوجود آورده‌اند که کارگران نتوانند براحتی در جلسات حضور داشته باشند و بعلت این گرفتاری‌ها و مشکلات اقتصادی‌ای که دارند مجبور می‌شوند برای امرار معاش بیشتر از شغل‌های دیگر استفاده کنند. بصورت که الان کارگران شرکت واحد بعد از ساعات کاری شان معمولا ۹۰درصدشان شغل دومی دارند، براساس نیاز و اجبارهای اقتصادی‌ای که دارند.
دویچه وله: و در نتیجه نمی‌توانند در این کلاسها شرکت کنند. خواست‌های مبرم کارگران الان چيست؟
منصور حیات‌غیبی: خواست‌های کارگران طبق قوانین کار، مطالبی که در کتاب قانون کار و قانون اساسی گنجانده شده است، کارگران ما هیچگونه تقاضا یا حقی از آن خواسته‌ها فراتر ندارند، از جمله همان حق مسکن است، حق تحصیلات است که برایشان قائل نشده‌اند. در صورتیکه تمام خواسته‌های صنفی کارگران در چارچوب بهبود بهتر وضعیت زندگی کارگران برای خود و خانواده‌ی شان هست که از طرفی نه مسایل بهداشتی رعایت می‌شود، نه مسئله‌ی افزایش حقوق و نه مسکن کارگران بصورتیکه تمام مسئولان فقط می‌گویند، آقا انجام شده، فقط برای سرپوش گذاشتن، در صورتیکه در عمل هیچگونه اقدامی دیده نمی‌شود.
دویچه وله: آیا امکان این را می‌بینید که سندیکاها بعنوان سازمانهای مستقلی که خواست‌های کارگرها را بیان مى‌کنند، بتوانند این خواست‌ها را در جایی جمع بندی کنند و بزودی‌ با مقامات دولتی وارد گفتگو بشوند تا خواسته‌ی کارگران را با آنها در ميان بگذارند؟
منصور حیات‌غیبی: ما در راستای خواسته‌های کارگران در طی چندماه گذشته به مسئولان که الان خدمت شما می‌گویم،‌ اداره‌ی کار، شهرداری، وزارت کشور، نهاد ریاست جمهوری و شورای شهر نامه‌هایی را مکاتبه کردیم و به رسمیت شناختن حق و حقوق کارگران را خواستار شدیم، در صورتیکه هیچگونه اقدامی در قبال این مسایل انجام نشده است. بصورتیکه در طی این ۱۴ سالی که شوراهای کار با عنوان شورای کار اسلامی که بقول گارگران ما «شورای کارفرمایی» به خواسته‌های کارگران ما رسیدگی نکردند و طبق ماده‌ی ۱۲ شوراها، تبصره‌ی ۱، اینها هر ۲۰ سال یکبار باید دوبار جلسه‌ی فوق العاده بگذارند، مجمع عمومی بگذارند و عملکرد کارشان را برای کارگران شرح و توضیح بدهند. در صورتیکه در طی این ۱۴ سال حتا دوبار جلسه برای این عزیزان نگذاشتند و اصولا و عملا ما دیده‌ایم که اینها هیچگونه اقدامات قانونی انجام نداده‌اند. درخصوص این مسئله طبق ماده‌ی ۲۲ کارگران به اداره‌ی کار مراجعه کردند و درخواست انحلال شورا را دادند که بعد سندیکا بتوانند به رسمیت و با قدرت کامل بعنوان نماینده‌ی کارگر فعالیت خودش را شروع بکند. در صورتیکه همین الان که خدمت شما هستم، از طرف اداره‌ی کار کندکاری‌هایی دارد صورت می‌گیرد که جا دارد اینجا من از وزیر کار درخواست کنم که با مسئولان زیربطی که عزیزان اداره‌ی کار استان تهران هستند گفتگویی بشود که به خواسته‌ی کارگر، وقتی که کتبا آمده، در خواست نوشته و درخواست انحلال شورا را می‌کند و خواهان نماینده‌ی واقعی کارگر هستند به خواسته‌اش رسیدگی کنند. ولی در صورتیکه پشت‌پرده می‌بینیم دستهایی در کار هستند و دارند خودشان دستور و فرمان می‌دهند که از این عمل جلوگیری بشود و کارگران نمی‌توانند به آن خواسته‌ی واقعی خودشان برسند. من بعنوان یک کارگر ایرانی به سهم خودم دست تمام کارگران دنیا را می‌بوسم و از دولت ایران و مسئولین تقاضای عاجل دارم که به حق و حقوق کارگر که این قشر زحمتکش و مصیبت دیده است توجهات لازم بعمل بیاید. بصورتیکه یک قشرعظیم کشور را کارگر تشکیل می‌دهد و با کار و تولید آن کارگر است که آن مملکت می‌تواند به استقلال، خودکفایی و سرافرازی برسد.
دویچه وله: آقای منصور حیات‌غیبی، از اینکه در مصاحبه با ما شرکت کردید از شما بسیار سپاسگزارم.
منصور حیات‌غیبی: من هم به سهم خودم و دیگر اعضای کارگران شرکت واحد اتوبوسرانی تهران از شما و دیگر دست اندرکاران تان کمال سپاسگزاری و تشکر را دارم.