مجازات فریب کا ران در ازدواج

مجازات فريب‌كاران در ازدواج* نظرات آيات عظام سيستاني، مكارم شيرازي،صانعي،صافي و فاضل لنكراني؛ حق زن و مرد در فسخ نكاح به‌خاطر فريب در ازدواج يكسان است

*مجازات فريب‌كاران در ازدواج* نظرات آيات عظام سيستاني، مكارم شيرازي،صانعي،صافي و فاضل لنكراني؛ حق زن و مرد در فسخ نكاح به‌خاطر فريب در ازدواج يكسان است
سرويس: فقه و حقوق - فقه 1384/06/20 09-11-2005 14:12:46 8406-07708: کد خبر
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران سرويس: فقه و حقوق - فقه
يكي از مشكلات امروز ميان زوج‌هاي جوان كه به واسطه‌ي آن كانون‌هاي خانوادگي در همان سال‌هاي اول از هم مي‌پاشد، نبود صداقت و فريب خوردن يكي از طرفين يا اصطلاحا فريب در ازدواج است كه حجمي از پرونده‌هاي دادگاه خانواده را به خود اختصاص مي‌دهد و گاهي اوقات موجب بروز جنايت نيز مي‌شود و فريب‌خورده به خاطر احساس شكست به خودكشي يا ديگر كشي دست مي‌زند.
طبق ماده‌ي 648 قانون مجازات اسلامي فريب در ازدواج جرم محسوب شده و فريب دهنده به مجازات خواهد رسيد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، با توجه به پرونده‌هاي موجود در دادگاه‌ها، بيشتر فريب‌هايي كه از جانب آقايان صورت گرفته، دروغ در بيان داشتن تحصيلات عاليه، شغل مناسب يا حتي ادعاي فرزندي يكي از خانواده‌هاي معروف بوده است و در مقابل فريب‌هايي كه از جانب خانم‌ها صورت گرفته اكثرا مبتني بر پنهان كردن ازدواج در گذشته است كه با آشكار شدن اين موارد، فريب خورده شكايت خود را تحت عنوان فريب در ازدواج به دادگاه ارائه مي‌دهد.
بروز اين نوع فريب‌ها در حالي است كه بر اساس آموزه‌هاي ديني، دروغ و نيرنگ امري نكوهيده است و جامعه‌ي ايراني همواره بر لزوم رعايت صداقت تاكيد دارد؛ با اين حال گرايش عمومي جامعه به تشريفات و برخي سنت‌هاي نادرست دليلي شده، تا برخي افراد براي دست‌يابي به اهدافشان به فريب و حيله روي بياورند.
خبرگزاري دانشجويان ايران در اين زمينه نظر آيات عظام را به اين ترتيب جويا شده است: «يكي از مواردي كه امروزه در دادگاه‌هاي خانواده از دلايل طلاق عنوان مي‌شود، موضوع فريب در ازدواج است. در چنين پرونده‌هايي كه زوج يا زوجه با توسل به شيوه‌هايي واقعيت را كتمان كرده و به فريب و دروغ روي آورده و رضايت طرف مقابل را براي انجام عقد كسب مي‌كنند، آيا عقد جاري شده بين زوج و زوجه صحيح است يا خير؟»
آيت‌الله العظمي سيستاني پاسخ دادند: «عقد صحيح است ولي اگر مرد يا زن خود را در موقع عقد به صفتي توصيف كند كه خلاف واقع باشد طرف ديگر مي‌تواند پس از اطلاع، عقد را فسخ كند و هم‌چنين اگر توصيف قبل از عقد باشد و عقد بر آن مبتني باشد و هم‌چنين است اگر پدر يا مادر و مانند آنها چنين توصيفي كنند.»
آيت‌الله العظمي مكارم شيرازي پاسخ دادند: «در صورتي كه قبل از عقد مطالب خلافي را نسبت به صفات خود به طرف مقابل بگويد و بر اساس آن همسر راضي شده و پس از عقد حقيقت فاش گردد و همسر راضي به آن نشود، حق فسخ نكاح را دارد.»
آيت‌الله العظمي صانعي معتقدند: «عقد في حد نفسه صحيح است اما اين كار در اصطلاح تدليس است. اگر زن و شوهر هركدام سر ديگري كلاه بگذارد طرف مقابل حق فسخ دارد. مثلا مردي آمده و خودش را داراي فلان موقعيت اجتماعي يا اقتصادي يا خانوادگي و تحصيلي معرفي كرده است و بعد معلوم شده كه اين شرايط را ندارد و يا عيب‌هايي دارد كه آنها را پنهان كرده است در همه‌ي اين موارد طرف مقابل طبق قاعده غرور و تدليس (كه همه‌ي فقها آن را قبول دارند) حق فخس دارد چه در ضمن عقد شرط بشود و چه نشود. چه اين غرور و فريب در تندرستي و نداشتن عيب باشد و چه مربوط به داشتن يك صفت كمال باشد اين فسخ هيچ نيازي هم به حضور عدلين ندارد «طهر غير مواقعه» هم نمي‌خواهد و در هر حال فرد مي‌تواند نكاح را فسخ كند زيرا فسخ نكاح غير از باب طلاق است و حق و اختيار زن و مرد هم در اين مورد با هم يكسان است.»
آيت‌الله العظمي صافي گلپايگاني پاسخ دادند: «در فرض سوال عقد صحيح است ولي اگر فريب در مورد اوصاف مربوط به زوجين باشد در صورت تخلف وصف طرف مقابل حق فسخ عقد را دارد مثل اين‌كه در عقد شرط شده باشد و كشف خلاف بشود و در غير اين‌گونه موارد اختيار فسخ نيست گرچه اصل فريب و دروغ شرعا جايز نيست و تفصيل اين مطلب در كتب فقهي مرقوم است و الله العالم.»
آيت‌الله العظمي فاضل لنكراني نيز اعتقاد دارند: «هرچند كتمان واقعيت و فريب و نيرنگ جايز نيست ولي در فرض مزبور عقد واقع شده صحيح است.»
در همين زمينه قاضي محمدحسين نيكوكلام به خبرنگار ايسنا گفت: در مبحث نكاح با عنواني به نام فريب در ازدواج يا تدليس مواجهيم. بر مبناي ماده 438 قانون مدني تدليس عبارت از عملياتي است كه زن يا مرد يا شخص ثالثي انجام داده و موجب فريب در امر ازدواج شود.
اين قاضي دادگاه خانواده ادامه داد: بر اساس ماده 1128 قانون مدني اگر براي يكي از طرفين صفت خاصي شرط شده و بعد از عقد مشخص شود كه طرف مذكور فاقد وصف شده، بوده براي طرف مقابل حق فسخ خواهد بود. خواه وصف مذكور در عقد آمده باشد و يا عقد متقابلا بر آن بنا شده باشد.
وي درباره نكات اين ماده اظهار داشت: اول اينكه صفت خاص شرط شده داراي نفع، فايده‌اي عقلايي و مشروع باشد. دوم اينكه بايد صفتي باشد كه موجب ترغيب فرد شود يعني فرد با اتكا به اين صفت، با شخص ازدواج كند حال مي‌تواند اوصاف ظاهري باشد و يا درباره‌ي شخصيت مادي و معنوي فرد صورت گيرد.
دكتر ايراندخت نظري، وكيل دادگستري در اين زمينه به خبرنگار ايسنا گفت: در قانون مدني مقرراتي داريم كه اگر كسي طرفش را در ازدواج فريب دهد موجب ايجاد حق فسخ براي فرد فريب خورده مي‌شود.
وي يادآور شد: فسخ ازدواج با طلاق فرق مي‌كند، در قانون مدني حق طلاق با مرد است و قانونگذار براي اينكه اين حق خيلي به صورت وسيع استفاده نشود و گاهي مورد سوءاستفاده قرار نگيرد، حق فسخ را ايجاد كرده است؛ يكي از موارد فسخ، فريب در ازدواج است كه در صورت تدليس طرف فريب خورده بدون اين كه بخواهد به سراغ طلاق رود نكاح را فسخ مي‌كند.
قاضي نيكوكلام درباره‌ي مجازات فريب در ازدواج به ايسنا افزود: دو راهكار موجود است. فرد فريب خورده يا مي‌تواند از طريق كيفري شكايت كند كه در اين صورت 6 ماه الي 2 سال حبس تعيين مي‌شود يا مي‌تواند اقدام حقوقي كرده تقاضاي حق فسخ كند. فسخ ازدواج تشريفات خاص طلاق را ندارد و فريب خورده مي‌تواند به راحتي طلاق را فسخ كند.
پورزاهدي، وكيل دادگستري در اين زمينه به خبرنگار ايسنا گفت: دادگاه در صدور حكم مجازات مجاز است كه ميزان حبس را بر ميزان حداقل يا حداكثر تعيين كند ولي همين دادگاه مي‌تواند به لحاظ جهات مخففه يعني با توجه به اين‌كه فرد فريب دهنده جوان بوده و داراي سوء‌سابقه نيست، جريمه را حتي تا ميزان 50 هزار تومان تخفيف دهد يعني كاملا بستگي به دادگاه دارد كه ميزان حبس و مجازات را به چه حدي تعيين كند.
مسعود خسروي، وكيل دادگستري در همين ارتباط اظهار داشت: فريب شايع در خانم‌ها اين است كه خانم سابقه ازدواج داشته اما كتمان مي‌كند يا شناسنامه المثني مي‌گيرد يا به نوعي خود را ازدواج نكرده معرفي مي‌كند. البته دادگاه به اين مسائل توجه چنداني ندارد و مجازات آنها را بالا تعيين نمي‌كند، معمولا براي اين گونه موارد حبس تعيين نكرده و فقط جريمه‌ي مالي براي آنها در نظر مي‌گيرد.
وي به ايسنا گفت: در درصد زيادي از ازدواج‌ها فريب صورت مي‌گيرد اما تعداد كمي از آنها منجر به شكايت مي‌شود. معمولا دختر‌ها و پسرها متوجه نيستند دروغي كه قبل از ازدواج گفته شده فريب در ازدواج است و مي‌توانند طلاق بگيرند، علت آن هم نداشتن اطلاعات كافي است.
انتهاي پيام
کد خبر: 8406-07708
[ 5
-

© Copyright 1998-2005 Iranian Students' News Agency (ISNA)