نشست اهداف توسعه هزاره در ايران

نشست اهداف توسعه هزاره در ايران ايران دررتبه78توسعه جنسيتي دنياست زنان2برابر بيش از مردان دچاراختلال رواني مي‌شوند رشد جمعيت فعال اقتصادي3برابر رشد جمعيت است
سرويس: اجتماعي - زنان 1384/07/27 10-19-2005 14:36:25 8407-13561: کد خبر
خبرگزاري دانشجويان ايران - تهران سرويس: اجتماعي - زنان
رييس انجمن جمعيت‌شناسي ايران با اشاره به اين كه جمعيت كشور در حال خروج از جواني است، گفت: رشد جمعيت فعال اقتصادي در ايران از سال 75 تاكنون 3 برابر رشد جمعيت كشور شده است به شكلي كه ميزان بيكاري در حال حاضر 12 درصد است.
به گزارش خبرنگار «جوانان» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، دكتر محمد ميرزايي، رييس انجمن جمعيت‌شناسي ايران روز چهارشنبه در نشستي پيرامون «اهداف توسعه هزاره در ايران با تأكيد بر مسايل جمعيتي»، جمعيت را محرك و مانع توسعه دانست و بيان كرد: زماني كه جمعيت در بستر توسعه قرار گيرد با رشد جمعيت مواجه هستيم. لذا در اين بستر شرايطي ايجاد مي‌شود كه توسعه رشد جمعيت را كنترل مي‌كند، بنابراين موضوع جمعيت چندان نگران‌كننده نمي‌تواند باشد.
وي با اشاره به اهداف توسعه هزاره و ارتباط آنها با مساله جمعيت بيان كرد: جمعيت ايران نيم قرن پرتلاطمي را از نظر جمعيتي پشت سر گذاشته است، به گونه‌اي كه طي سال‌هاي 35 ــ 45 داراي رشد جمعيت بالا، در سال‌هاي 45 ــ 55 رشد جمعيت پايين، سال‌هاي 55 ــ 65 رشد بالا و استثنايي جمعيت و از سال 65 تاكنون با كاهش استثنايي رشد جمعيت مواجه بوده است.
رييس انجمن جمعيت‌شناسي ايران با اشاره به دغدغه‌هاي رشد جمعيت در سال 1360 و فروكش‌كردن اين دغدغه‌ها طي سال‌هاي اخير گفت: ترديدي نيست دغدغه‌هاي جديدي با پيچيدگي‌هاي جديد جانشين آن شده است و از نظر جمعيتي طبق آخرين ارقام سازمان ملل ايران در سال 2005 ، 69 ميليون جمعيت خواهد داشت. اما طبق آمارهاي موجود در كشور اين جمعيت در سال 2005 ، 67 ميليون نفر است.
وي رتبه ايران را از نظر جمعيتي در دنيا 17 دانست و گفت: رشد سالانه ما در حال حاضر 1/1 درصد است، همچنين ميزان شهرنشيني 67 درصد است كه ميزان رشد جمعيت شهري با 3/2 درصد بيش از رشد جمعيت است.
به گزارش ايسنا، دكتر ميرزايي ميزان باروري كل را 2/1 نوزاد زنده در طول باروري دانست و خاطر نشان كرد: توقف بر روي اين رقم بسيار مشكل است، از سوي ديگر دستاوردهاي دو دهه اخير در زمينه آموزش و بهداشت بسيار مناسب بوده است، به گونه‌اي كه دسترسي به آب آشاميدني سالم 95 درصد، مرگ و مير نوزدان كمتر از يك سال 30 در هزار و مرگ و مير مادران 76 در هزار بوده است.
رييس انجمن جمعيت شناسي ايران در خصوص پوشش تحصيلات ابتدايي در كشور گفت: بر اين اساس 80 درصد پسران و 75 درصد دختران تحت پوشش تحصيلات ابتدايي هستند، همچنين سواد بزرگسالان بالاي 15 سال در ميان مردان 87 درصد و در ميان زنان 70 درصد است.
وي با بيان اين كه استفاده از وسايل پيشگيري از بارداري بالغ بر 70 درصد است، اظهار اميدواري كرد كه با اين تغيير ساختار جمعيت، فضاي آموزش و پرورش بتواند نفس بكشد، چرا كه هجوم جمعيتي دهه 60 فروكش كرده و اين مي‌تواند به ارتقاي كيفيت آموزش‌هاي آموزش و پرورش كمك كند.
رييس انجمن جمعيت‌شناسي ايران بيان كرد: از لحاظ ساختار سني، جمعيت كشور در حال خروج از جواني است كه با فاصله چند دهه (40 الي 50 سال) جمعيت كشور سالخورده خواهد شد و بيشتر تمركز مسايل و مشكلات بر روي اين قشر خواهد بود، در حالي كه هم اكنون تمركز ساختاري بر روي جوانان و نوجوانان است.
وي در خصوص توزيع جمعيت در گروههاي سني 0 تا 14 سال، 15 تا 64 سال و 65 سال به بالا اظهار كرد: اين نسبت در سال 65 براي گروه سني كمتر از 15 سال 5/45 درصد بوده كه در سال 80 به 32 درصد افزايش يافته و در حال حاضر كمتر از 28 درصد است كه اين نشان مي‌دهد جمعيت در حال خروج از حالت جواني و از سوي ديگر افزايش گروه سني 15 تا 64 سال است.
به گفته رييس انجمن جمعيت شناسي ايران، در سال 1430 نسبت جمعيت سالمند در ايران به 15 درصد خواهد رسيد، در حالي كه اين نسبت در سال 65 ، 3 درصد بوده و در حال حاضر 7 درصد است.
به گزارش ايسنا، وي در خصوص نسبت درصد جمعيت 15 تا 24 ساله از كل جمعيت كشور گفت: در حال حاضر اين نسبت 25 درصد است در حالي كه در دهه 90 اين نسبت كاهش يافته و تمركز جمعيتي به سمت گروه سني 25 تا 40 سال منتقل خواهد شد و اگر بتوانيم دهه 80 را كه از نظر آموزش عالي، اشتغال، ازدواج و ... براي جوانان دهه حادي است، به سلامت طي كنيم در دهه نود از نظر مسايل جوانان و نوجوانان مشكلي نخواهيم داشت.
رييس انجمن جمعيت‌شناسي ايران با بيان اين كه نيازهاي متنوع جوانان و نوجوانان قابل مقايسه با ساير سنين نيست، تصريح كرد: اين در حاليست كه افراد بالاي 30 سال زندگي ثابتي مي‌يابند و مسير زندگي خود را تا حدي مشخص مي‌كنند.
رييس انجمن جمعيت شناسي ايران رشد جمعيت فعال اقتصادي در ايران را از سال 75 تاكنون 3 برابر رشد جمعيت دانست و ادامه داد: اين رشد نيازمند ايجاد شغل براي جوانان است و عليرغم اين كه ميزان بيكاري در حال حاضر 12 درصد است ما با توزيع ناموزون فعاليت در سه بخش كشاورزي، صنعت و خدمات مواجهيم. چرا كه بخش صنعت ما هنوز اشباع نشده و تراكم بر روي بخش خدمات قرار دارد كه پيامدهاي همچون بيكاري‌هاي پنهان و ايجاد شغل‌هاي كاذب خواهد داشت.
نماينده صندوق جمعيت سازمان ملل: هر دقيقه يك زن به علت مسايل مرتبط با تولد فرزند در جهان فوت مي‌كند
به گزارش ايسنا، محمد عبدالاحد، نماينده صندوق جمعيت سازمان ملل نيز در اين نشست با تاكيد بر مسايل جمعيتي، با بيان اين كه طرح مساله برابري جنسيتي در بيانيه جمعيت جهاني در سال 2005 تصادفي نبوده است، گفت: طرح اين مساله نوعي بيدارباش براي جامعه جهاني براي رسيدن به منشور سازمان ملل و عمل كردن جامعه جهاني به تعهدات خود است.
وي در ادامه با اشاره به اهداف برنامه توسعه هزاره مبني بر فقرزدايي، ارتقاي برابري جنسيتي، كاهش مرگ و مير كودكان، بهبود بهداشت مادران و مبارزه با HIV گفت: رسيدن به برابري جنسيتي جزء حقوق بشر است كه در نشست‌هاي متعدد بين‌المللي مورد بحث و بررسي قرار گرفته چرا كه زنان نيمي از نژاد بشر را تشكيل مي‌دهند و بهره‌مندي آنها از حقوق بشر در پيشرفت اقتصادي خود، جامعه و خانواده‌هايشان مؤثر خواهند بود.
وي رسيدن به بهداشت باروري را هدف اصلي كنفرانس توسعه جمعيت دانست و آن را هدفي حياتي و ضروري براي بهداشت زنان دانست و اظهار كرد: بهداشت باروري دسترسي به موفقيت‌هاي همچون مراقبت از نوزادان و جلوگيري از بارداري‌هاي ناخواسته، ارتقاي مقابله با بيماري زنان در سنين باروري را افزايش مي‌دهد.
به گفته نماينده صندوق جمعيت سازمان ملل هر دقيقه يك زن به علت مسايل مرتبط با تولد فرزند در جهان فوت مي‌كند ، كه رعايت بهداشت باروري 76 درصد اين مرگ و ميرها را كاهش مي‌دهد و به برابري جنسيتي و تقويت بهداشت باروري زنان كمك مي‌كند.
به گزارش ايسنا، وي با اشاره به موفقيت‌هاي ايران در برنامه‌ريزي‌هاي خانواده و حفظ نرخ پايين باروري و تاثير بر ساختار جمعيت ايران بيان كرد: بر اين اساس نسبت جمعيت زير 15 سال كاهش يافته در حالي كه نسبت جمعيت واقع در سن كار (15 تا 60 سال) افزايش يافته است كه اين تعداد 65 درصد جمعيت را تشكيل مي‌دهد كه 36 درصد افراد ديگر را تحت حمايت خود دارند.
عبدالاحد سرمايه‌گذاري در ايجاد شغل و بهداشت را موجب افزايش درآمد سرانه ملي و در نهايت رشد اقتصادي دانست و تصريح كرد: از سوي ديگر سرمايه‌گذاري در آموزش زنان داراي اهميت فراواني است، به گونه‌اي كه دو سوم بزرگسالان بي‌سواد جهان را زنان تشكيل مي‌دهند، از اين رو موفقيت در مقطع متوسطه، شرايط و مهارت زنان را افزايش داده و موجب درآمدزايي، كاهش فقر و كمك به برنامه‌ريزي‌هاي خانواده مي‌كند.
به گفته وي تعداد مرگ و مير نوزادان مادران آموزش ديده يك كودك كمتر از ساير مادران است. لذا ايران از اين نظر بايد احساس غرور كند.
مدير گروه آموزشي جمعيت شناسي دانشگاه تهران: باروري در ايران رو به نزول است
همچنين دكتر محمد جلال عباسي، مدير گروه آموزشي جمعيت شناسي دانشگاه تهران ميزان باروري را در ايران در سطح پاييني دانست و با اشاره به سير نزولي آن گفت: اين امر نشان مي‌دهد كه زنان وقت كمتري براي كودكان خود صرف مي‌كنند، همچنين اين كاهش به فقرزدايي نيز كمك خواهد كرد.
وي با اشاره به افزايش سن تولد اولين فرزند بيان كرد: اگر در گذشته 50 درصد تولدها در سن 16 و 17 سالگي رخ مي‌داد، در حال حاضر اين سن به 20 تا 25 رسيده است كه حاكي از كاهش سن آخرين تولد نيز مي‌باشد، بدين معني كه «زندگي تولد» از 18 سال به 5/7 سال كاهش يافته است.
استاد دانشگاه تهران: سهم زنان در بيكاري تمام سطوح تحصيلي 2 برابر مردان است
به گزارش ايسنا، دكتر ژاله شادي‌طلب، استاد دانشگاه تهران نيز در اين نشست گفت: سهم زنان در بيكاري تمام سطوح تحصيلي 2 برابرمردان و در اختلالات رواني 2 برابربيش از مردان است.
وي با بيان اين كه طبق قانون «عدالت اجتماعي» براي تمام شهروندان بدون توجه به سن، جنس و قوميت در نظر گرفته شده است، اظهار كرد: يكي از علل نابساماني‌هاي امور زنان بي‌توجهي به آنها در برنامه اول توسعه، كم‌توجهي در برنامه دوم، توجه كم در برنامه سوم توسعه بوده است، اما در برنامه چهارم توسعه در اين زمينه پيشرفت قابل توجهي داشتيم.
به گفته وي ايران در شرايط كنوني از نظر «توسعه جنسيتي» داراي رتبه 78 در ميان 140 كشور دنيا است، اين در حاليست كه كشورهاي مسلمان حوزه خليج‌فارس همانند بحرين، در رتبه 47، تركيه 70، كويت 39، عمان 60 و عربستان 65 است، لذا اين وضعيت چالش‌هاي جدي را براي توسعه امور زنان ايجاد مي‌كند.
وي وضعيت زنان را در مباحث جنسيتي «دوره دوگانگي منزلت» ناميد و گفت: طي 25 سال اخير آموزش دختران و زنان به مراتب بيش از آن چيزي بوده كه در 50 سال دوران پهلوي صورت گرفت و نرخ آموزش و بويژه آموزش دختران داراي رشد قابل توجهي بوده است.
به گزارش ايسنا، شادي‌طلب در خصوص مشاركت اقتصادي زنان و سهم آنها از درآمد ملي بيان كرد: در خوش‌بينانه‌ترين حالت زنان، 15 درصد اشتغال رسمي كشور را به خود اختصاص داده‌اند، اين در حاليست كه به ازاي هر 100 مرد فعال اقتصادي 39 زن فعال اقتصادي در كشور وجود دارد.
استاد دانشگاه تهران با اشاره به فرصت‌هاي شغلي زنان بيان كرد: نرخ بيكاري دختران جوان فارغ‌التحصيل از دبيرستان‌ها در روستاهاي كشور 46 درصد و اين رقم در شهرها 28 درصد است، اما با اين حال بيكاري زنان در تمام سطوح تحصيلي 2 برابر مردان است.
شادي‌طلب دامنه اشتغال مردان را در 37 حوزه و دامنه اشتغال زنان را 7 الي 8 حوزه دانست و خاطرنشان كرد: سهم زنان از درآمد ملي حدود 10 درصد است و آنها ساليانه 3 هزار دلار و مردان 11 هزار دلار درآمد دارند، از سوي ديگر متأسفانه اطلاعاتي در مورد اشتغال زنان در بخش‌هاي غيررسمي در اختيار نداريم.
وي با اشاره به سهم زنان و مردان از كرسي‌هاي مجلس اظهاركرد: زنان در حوزه مشاركت سياسي و به ويژه راي دادن، رأي دهندگان مخلصي هستند، اما در نمايندگي مجلس هفتم نرخ مشاركت آنها تنها 5/4 درصد بوده است، از اين رو با توجه به وجود دختران تحصيلكرده و مشاركت آنها در راي دادن، انتظار كسب كرسي‌هاي بيشتري وجود دارد.
شادي‌طلب با اشاره به بحث مديريت و نقش زنان در تصميم‌گيري ادامه داد: 12 درصد شاغلين مرد داراي آموزش عالي، در سمت‌هاي قانونگذاري، مديريت و مقامات عالي رتبه هستند كه اين درصد در ميان زنان 6 است كه 96 درصد اين 6 درصد مديريت مؤسسات آموزشي و كمتر از 6 دهم درصد در پست‌هاي قانونگذاري و مقامات عالي رتبه قراردارند.
وي با اشاره به بحث خشونت خانگي پيرامون زنان ادامه داد: بر اساس مطالعات صورت گرفته «ميانسالي» و «دوران بارداري» پرخشونت‌ترين دوره‌هاي زندگي زنان است، اين در حاليست كه 66 درصد زنان تجربه خشونت خانگي را داشته كه 64 درصد آنها داراي ازدواج تحميلي بوده‌اند.
به گزارش ايسنا، استاد دانشگاه تهران تهديد به طلاق و اجبار زن براي درخواست پول از شوهر را از رايج‌ترين انواع خشونت دانست و گفت: تحقيقات نشان مي‌دهد كه خشونت جنسي و ناموسي در ميان مردان شهري و خشونت فيزيكي در ميان مردان روستايي بيشتر بوده است.
شادي‌طلب خشونت خانگي را پديده‌اي جهاني دانست و با اشاره به هزينه‌هاي ناشي از اين پديده افزود: در امريكا خشونت خانگي هزينه‌اي بالغ بر 6/12 ميليارد دلار و در انگليس 23 ميليارد پوند به بخش‌هاي قضايي، بهداشتي و حتي خصوصي آسيب وارد مي‌كند.
وي روند آسيب‌هاي اجتماعي زنان را روندي هشداردهنده دانست و ادامه داد: اعتياد زنان طي سال‌هاي 76 تا 79 از 4 به 11 درصد رسيده است، اين در حاليست كه اختلالات رواني در شهرهاي ايران براي زنان 26 درصد و براي مردان 15 درصد بوده است، از سوي ديگر «اختلالات حاد رواني» نيز در ميان زنان 4/14 درصد و در ميان مردان 3/7 درصد بوده است كه اين امر نشان مي‌دهد سهم زنان در اختلالات رواني دو برابر بيش از مردان است.
استاد دانشگاه تهران 9 درصد خانوارهاي ايراني را «زن‌سرپرست» دانست و گفت: با فرض اجراي «عدالت اجتماعي» بايد در هر دهك درآمدي 9 درصد زن سرپرست وجود داشته باشد، در حالي كه در دهك اول درآمدي كه فقيرترين فقرا را شامل مي‌شود، 37 درصد زنان سرپرست خانوار وجود دارند، بنابراين مي‌توان گفت زنان سرپرست خانوار و 5/3 ميليون جمعيت تحت پوشش آنها فقيرترين فقراي كشور هستند.
نماينده دفتر جمعيت و تنظيم خانواده وزارت بهداشت:
72 درصد زايمان‌ها در بيمارستان‌هاي دولتي، 22 درصد در بيمارستان‌هاي خصوصي و 12 درصد در منزل رخ مي‌دهد
70 درصد مرگ‌ها ناشي از كيفيت پايين خدمات است
به گزارش ايسنا، در ادامه دكتر آرش عازمي‌خواه، نماينده دفتر جمعيت و تنظيم خانواده وزارت بهداشت با اشاره به ساختار شبكه‌اي وزارت بهداشت براي ارائه خدمات پس از پيروزي انقلاب اسلامي گفت: اين ساختار در مناطق محروم و روستاها توانسته به خوبي پوشش فراگيري ايجاد كند؛ چرا كه بخش خصوصي در شهرهاي بزرگ و كمتر محروم كه سودآوري بيشتري دارد سرمايه‌گذاري مي‌كند و در مقابل بخش دولتي نقاط محروم را پوشش مي‌دهد.
وي گسترش عادلانه شاخص‌هاي اوليه سلامت را از مهمترين دستاوردهاي وزارت بهداشت دانست و گفت: علي‌رغم ميانگين مناسب اين دستاوردها اما شاخص توزيع آن در كشورتبديل به مشكل شده است، به عنوان مثال با وجود اين كه ميانگين سوادآموزي در كشور بالاست، اما اين ميانگين در برخي مناطق در سطح پاييني قرار دارد، به عبارت ديگر سطح سلامت در كشور مناسب، اما توزيع آن نيازمند توجه بيشتري است.
وي با اشاره به وجود «خانه‌هاي بهداشت» در روستاها و «مراكز بهداشتي» در شهرها و تحت پوشش قرار گرفتن آنها توسط بيمارستان‌ها خاطرنشان كرد: با افزايش ميانگين سن ازدواج و ميانگين سن فرزندآوري ما با كاهش باروري رو به رو هستيم، اما در برخي استان‌ها اين دامنه متفاوت است به گونه‌اي كه استفاده از وسايل مدرن پيشگيري از بارداري در برخي از استان‌هاي كشور كمتر از 50 درصد است.
به گزارش ايسنا، عازمي‌خواه كاهش حمايت دولت در اجراي برنامه‌هاي تنظيم خانواده را يكي از مشكلات موجود دانست و گفت: زماني كه موفقيت ايران در زمينه تنظيم خانواده در جوامع بين‌المللي مطرح شد متأسفانه حمايت دولت از ما كاهش يافت.
وي با اشاره به وجود «قانون دو سوم» تصريح كرد: دو سوم مرگ كودكان زير يك سال، در يكماه اول زندگي اتفاق مي‌افتد و دو سوم مرگ‌هاي يكماه اول در هفته اول و دوم سوم مرگ‌هاي هفته اول در 24 ساعت اول رخ مي‌دهد كه اين يك امر الگويي طبيعي است، اما در كشورمان 69 درصد مرگ‌هاي كمتر از يكسال در كمتر از يك ماهگي رخ مي‌دهد 84 درصد مرگ‌ها در هفته اول و 50 درصد در 24 ساعت اول است.
وي با اشاره به اين كه نظام ارائه خدمات بهداشتي بايد توسعه يابد، بيان كرد: موفق به پايان دوران 9 ماه بارداري مي‌شويم، اما نوزداني را از مادر متولد مي‌كنيم كه داراي وزن كم و عوارض ناشي از زايمان زودرس هستند، از اين رو نيازمند خدماتي از قبيل NICU براي اين كودكان هستيم در حالي كه اين قبيل خدمات هزينه زيادي را در بر خواهد داشت.
به گفته عازمي‌خواه، روند توسعه كشور به گونه‌اي است كه 72 درصد زايمان‌ها در بيمارستان‌هاي دولتي ، 22 درصد در بيمارستان‌هاي خصوصي و 12 درصد در منزل رخ مي‌دهد و 70 درصد مرگ‌ها ناشي از كيفيت پايين خدمات است.
وي با اشاره به تحقيق صورت گرفته بيان كرد: طبق اين تحقيق 19 درصد پسران بيان كردند كه در بيان مسائل خود با پدران‌شان «خيلي راحت» هستند و 27 درصد خود را «راحت» دانستند، از سوي ديگر 11 درصد بيان كردند كه مي‌توانند پيرامون مسايل جنسي با پدران خود صحبت كنند، در حالي كه 70 درصد به هيچ وجه و 20 درصد خيلي نادر اين مسأله را مطرح كرده‌اند.
به گفته وي اين تحقيقات نشان مي‌دهد حدود 13 درصد نوجوانان سيگاري و 87 درصد آنها سيگاري نيستند.
به گزارش ايسنا، عازمي‌خواه در خصوص دسترسي جوانان به اطلاعات بلوغ و مسايل جنسي گفت: 21 درصد از طريق معلم و 17 درصد از طريق دوستان اين اطلاعات را بدست مي‌آورند.
به گفته وي،43 درصد نوجوانان 15 تا 18 سال كه تجربه رابطه جنسي داشته‌اند، مي‌دانستند كه احتمال وجود باروري در تماس جنسي وجود دارد و 17 درصد نيز مي‌دانستند كه احتمال دارد در اواسط دوران قاعدگي بارداري ايجاد شود.
عازمي‌خواه با اشاره به وجود بيماري ايدز خاطرنشان كرد: متأسفانه ما در دهه اول با بيان اين كه مبادا عفت عمومي به خطر افتد منكر وجود اين بيماري بوديم، لذا بايد سياست انكار كنار گذاشته شود چرا كه رفتار نسل جديد تغيير كرده است.
وي در پايان آموزش جنسي حين ازدواج را آموزش كافي براي زوجين ندانست و تصريح كرد: ما بايد با گسترش ابعاد آموزش از سنين پايين و خانواده‌ها شروع به كار كنيم.
انتهاي پيام